Trochę historii na początek…
NAPIĘCIE MIĘŚNIOWE
Termin napięcie mięśniowe wprowadził do neurologii dziecięcej lekarz neurolog Ansre-Thomas. Opracował książkę o chorobach móżdżku (1952 rok), podkreślając pojęcie napięcia mięśniowego jako istotny objaw kliniczny.
Definiując napięcie mieśniowe jest to stale utrzymujący się stan skurczu żywych mięśni. Dokładniej opisując automatyczna i nieświadoma praca siłowa mięśnia na bodzieć obciążenia lub opór jaki mięsień stawia kiedy go rozciągamy.
Tonus zależy tu uwaga od mechanicznych parametrów tkanki mięśniowej, a więc lepkości i sprężystości.
Rozpatrując pracę mięśnia (skurcz i bierne rozciąganie) koniecznie musimy zwrócić uwagę na parametry mechaniczne pomocniczych struktur elastycznych:
powięzi
ścięgien
za pomocą których siła skurczu jest przekazywana na kości. Dlatego w literaturze medycznej, sugeruje się badanie zespołu biomechanicznego jakim jest zespół mięśniowo-ścięgnowy (ang. muscle-ten- don unit MTU)
Co reguluje napięcie mięśniowe:
Wiele czynników ma wpływ na proces regulacji napięcia mięśniowego. Najważniejszy to własny odruch mięśnia na rozciąganie (odruch miotatyczny).
Inne czynniki to:
-anatomiczny stan narządu ruchu
-ośrodkowy układ nerwowy
-układ hormonalny
-narządy zmysłów
-emocje
Typy napięcia mięśniowego(wg Grochmala 1993)
-spoczynkowe (umożliwia utrzymanie położenia wszystkich elementów składających się na narząd ruchu)
-postawne (umożliwia pokonanie siły ciążenia i utrzymanie ciała w określonej postawie i równowadze)
-wspierajace (podtrzymuje gotowość do wykonania ruchów dowolnych, zwiększa aktywność i płynność)
BADANIE NAPIĘCIA MIĘŚNIOWEGO
Doświadczenie kliniczne wielu specialistów, pokazuje brak spójności w ocenie napięcia mięśniowego u dzieci. Na ocenę napięcia mięśniowego wpływa dodatkowo siła mięśniowa i zakres ruchomości. Zgodność diagnostyczna występuje tylko w skrajnych przypadkach hipotonii uogólnionej (wiotkość) i hipertonii (sztywność).
W literaturze brakuje badań i opracowań OBIEKTYWNEJ metody oceny obniżonego napięcia mięśniowego.
Natomiast opracowane i dostępne są skaleoceny wzmożonego napięcia mięśniowego np. HAT,skala Ashwortha,skala Tardieu.
W diagnostyce klinicznej wyróżnia się trzy typy hipertonii: spastyczność, dystonię i sztywność.
WAŻNE
Wnioski nasuwają się same, zbyt pochopnie rzucamy słowa na wiatr określając ocenę dziecka mówiąc o NAPIĘCIU MIĘŚNIOWYM.
A gdzie mowa o sile mięśniowej? Wytrzymałości mięśniowej? o genetycznym aspekcie struktury mięśni każdego z nas (a to się dziedziczy), o ewentualnych asymetriach ciała i braku dobrej płaszczyzny podporu/przylegania do podłoża?
Można by duuuużo jeszcze pisać.
Autor tekstu:
mgr Mariola Pytlińska